1. Is geleesen zeecker schrifftelijcke deductie bij den Raedt van State ingestelt behelsende de reedenen bij Haere Ed. op verleeden saterdagh mondelinge in de vergaderinge gedaen, waeromme de 50 compagniën van 125 coppen ende de vordere troepen uyttet Fransse subsidie betaelt nyet en connen werden affgedanckt, te weeten omdatte andere provintiën daertoe nyet connen verstaen ende dat één provintie alleen geen affdanckinghe doen can, om welcke reedenen voor deesen zelffs bij deese provintie Vrieslandt geparst is weer aen te neemen zeeckere acht compagniën bij haer gelicentieert; maer dat sulcx bij eenparicheyt geschieden moet, daer anders ongeloofflijcke inconveniënten ende misverstanden daeruyt souden ontstaen die de ruïne van den Staet nootwendigh souden moeten nae hun sleepen; datte lasten in ’t stuck van oorloge nyet altijdt tegens ’t incomen connen geëgualeert worden, maer dat aldaer de occasiën de wet setten ende dat in allen gevalle de zeeckerheyt van den Staet moet voor de menage ghaen; dat oock onse voorsaeten nyet anders hebben gegaen, maer nae de noot alles hebben bijgeset, selffs doen tijde alsser noch Oost- noch Westindische Compagnie in ’t landt was ende alle de middelen t’eenemael uytgeput, daer ter contrariën het landt jegenwoordigh bij Godt de Heere noch wel geseeghent is; dat wij onse zaecken op geen defensive connen laeten aencomen sonder den heelen Staet te abandonneren, maer dat men als viant in posture is, met maght hem moet stuyten ende als hij in ongeleegentheyt is, zelffs moet van hem tasten ende alsso den dienst van ’t landt behartighen, dat wij affdanckende geen goedt volck in noot weer connen krijghen, ende dat oock in sulcken cas de defensive wel costelijcker vallen als de offensive zelff; datte provintiën oock van ’t bewaeren van haere frontieren met behoorlijck guarnisoen moeten weesen verseeckert off dat men van haer totte gemeene lasten geen contributiën heefft te verwachten; dat oock deur naederen van de keyserse so in Eemderlant als Westphalen ende elders ende het wijcken van de Hessise ende het apparent accorderen van de Sweedse, de reedenen hoe langer hoe importanter werden om deese troepen aen te houden; dat ons den inval in de Veluwe stadigh behoort voor oogen te staen ende allomme doen opwaecken; datte resolutie van den 3^en februarii nae den dienst van ’t landt moet werden geëlargeert ende geen 16.000 a 17.000 man teffens affgedanckt, daerdeur men onbequaem gemaeckt soude worden om een behoorlijck leeger in ’t velt te brenghen ende aen Zijn Ma.^t van Vranckrijck woordt te houden, wiens haet mitsdien op ons halsen souden haelen ende aen denzelven occasie geeven om met Spagnen apart te handelen ende alsso in een eeuwigh oorloghe ons zelven doen vervallen; dat oock Spagnen ende den keyser onse slappicheyt siende met meerder force ons sullen op ’t lijff vallen ende geen hoope is van oyt tot eenige vreede te geraecken ende andere reedenen meer, waeromme zij oordelen dat best weesen soude dat in deesen met correspondentie werde geghaen; ende mette provintie in conferentie getreeden hoe deese zaecke best zal connen werden gevonden met contentement van de gemeene provintiën ende met advijs van Zijn Hoogheyt ende dat daervan rapport gedaen zijnde alsdan op alles naerder resolutie soude mogen werden genomen.

Hierop gedelibereert zijnde, versochten de heeren Edelen copye van deese deductie om de reedenen naerder te examineren ende dat hierentussen de vorige leeden uytte vergaderinge gecommitteert om te delibereren in wat voeghen den heelen Staet in verzeeckertheyt te houden onder anderen oock op deese zaecke sullen letten ende dienen van hun advijs wat middelen souden connen worden gevonden om de lasten tot verseekertheyt van de staet noodigh te draeghen. Die van Haerlem seyden dat deese deductie van den Raedt van State dezelve reedenen begrijpt die verleeden jaer bij haer zijn geallegeert; dat doenmaels daerop volcomentlijcken is gelet ende den 3^en february lestleeden daerop gevolght een resolutie dat de 50 compagniën noch voor 6 maenden souden werden aengehouden ende nae die tijdt verlaeten ende datte resterende troepen van den Staet affgeweesen ende uyttet Fransche subsidie souden werden aengehouden so lange dat duurt; dat die resolutie alsnu behoort plaetse te ghrijpen, te meer dewijl het landt mettet stadigh negotiëren noch veel meer verafftert is ende van veel arger conditie, sonder dat eenigh ghelt aengeweesen wort offte oock langer uytte gemeente te becomen is, jae in ’t mintste geen hoope tottet becomen van sodanighen grooten cort van 7 à 8 millioenen als boven de 3 staten van oorloghe totte vordere lasten van nooden is ende nyet leedigh gestaen can worden; dat zij nyet en connen verstaen dat hierover eenighe communicatie mette andere provintiën van nooden is off dat de reedenen van deesen Staet tot haer preuve sullen werden gestelt, maer verclaerden gelast te zijn op geen pointen van middelen te adviseren so langhe deese 50 compagnieën nyet en souden weesen affgedanckt.

Die van Amsterdam verclaerden dezelve last te hebben ende de 50 compagnieën nae de expiratie van de 6 maenden voor gecasseert te houden, de communicatiën metten provintiën ondienstich te oordelen ende prejudiciabel voor de gerechticheyt van deese provintie; conden meede op geen andere pointen van middelen adviseren voor solange deese affschaffinge nyet vastgestelt zoude zijn; meenen dat wel betaelende de reste geen volck minder sullen hebben, schoon deese affgedanckt werden. Alckmaer, Edam, Monnickedam ende wij verclaerden meede gelast te zijn bij de resolutie van den 3^en february te persisteren ende opte cassatie te insisteren. Die van Leyden, Rotterdam, Schiedam ende eenige andere conden verstaen tot een naerder conferentie mette provintiën. Andere ende ’t meerendeel conformeerden haer mette Edelen, sodat in dier voegen eyntelijck meede geconcludeert is geworden; te weeten datte leeden die ’t begheeren copye van de deductie sal volghen ende dat hierentussen bij vorige deputeerden zal werden gebesogneert watte doen totte meeste verzeeckertheyt van ’t landt ende waer te vinden de middelen daertoe van noode. Doch die van Haerlem ende Amsterdam daertegens veele contestatiën maeckende ende Catz daerentegens verclaerende nyet anders te connen concluderen, oock bij Zijn Hoogheyt versocht te zijn dat met circumspectie in deesen ende nyet precipitantelijck moght werden geghaen, de heeren Staten verseeckerende so deese 16.000 man verlaeten werden dat boven 25 compagnieën tot een leeger nyet overschieten boven de besettinge ende dat buyten alle twijffel 3 à 4 van de importantste frontieren in een jaer quijt sullen sijn so dit voorneemen werdt gevolght, dat daerom de vergaderinge op alles wel verdaght wilde zijn; is nae verscheyden haperingen bij deese conclusie gebleeven.

2. Is daernae geleesen zeeckeren voorslagh optte nyeuwe intentie bij dewelcke den inventeur verclaerde ’t ghemeene landt 40 tonnen gout jaerlijcx te connen doen proffiteren met contentement van de heele ghemeente, welck middel oock strecken soude totte weeringe van allerhande vagabonden en beedelaers ende meede tot voorcominge van alle crijtende sonden daerover bij de predicanten lange is geclaecht; versoeckende commissarisen voor dewelcke hij van alles naerder openinge soude mogen doen, mits toesegginge hebbende van zeeckere recompense, beloovende oock daernae openinge te doen van noch een ander middel dat dryemael soveel proffitabel weesen soude. Hierop gedelibereert zijnde verstonden de leeden dat maer een ijdel voorgheeven was. Effenwel wierde goedgevonden den pensionaris Catz te authoriseren om den suppliant eens naerder te spreecken en te verstaen wat van de zaecke is ende daervan rapport te doen.

3. Noch zijn geleesen verscheyden requesten ende particuliere zaecken daerinne nae geleegentheyt gedisponeert is, nyet waerdigh omme notitie van gehouden te worden.

4. Zijn die van Haerlem gesommeert om haer advijs te openen opte poincten verleeden saterdagh in omvraege gebracht ende om de disputen steecken gebleeven zijnde; ’twelck bij haer gedaen zijnde is dienvolgens geconcludeert als bij de notulen van den heere dijckgraeff naerder can blijcken. Alleenlijcken belanghende de resolutie genomen over de exorbitantie van de papisten is verstaen datte heeren van Amsterdam copye van dezelve resolutie zal werden gegeeven om d’zelve met haer principalen te mogen communiceren ende dat belanghende de vordere versoecken bij de synode gedaen tot weeringe van de excessen in houwelijcxe saecken ende weeringe van alle crijtende sonden, dat daerop verstaen zal werden ’t advijs van ’t Hoff.

5. De Staten-Generael versoeckende datte stadt van Breda ende eenige andere frontieren met een quantiteyt van 400.000 lb. buscruyt moghten werden voorsien, mitsgaders dat een somme van 200.000 £ moght werden geconsenteert tottet maecken van zeeckere twee forten ontrent Breda die den viant souden verhinderen die plaetse te connen beleegheren, is goedtgevonden dat bij den Raedt van State daervan een petitie zal worden gedaen ende de leeden daervan copye behandight om daervan met haer principalen te mogen communiceren ende naerder last op becomen.

6. Conradus Fabri ende eenen Henricus Losstius, gedeputeerden uyttet vorstendom van Brandenburch, om alhier te versoecken een generale collecte deur ’t landt ten behoeve van den armen van ’t zelve landt die deur de miserie van den oorloge haer van allen canten comen toestromen[?], is ’tzelve hun versoeck affgeslaegen, maer is effenwel verstaen dat bij de heeren Committeerde Raden vanweegen ’t gemeene landt haer zal werden gegheeven een somme van duysent gulden ten behoeve als vooren, mits dat zij alsdan de collegiën ende steeden sullen laeten ongemolesteert ende datte heeren Committeerde Raeden hiervan alvooren de acte uyt te gheeven sullen werden verwittight.

7. Opte clachten van den orateur Hagha is verstaen dat van de geëyschte 55.500 £ van verloopen gagen tot laste van deese provintie bij den ontfanger Mirop hem promptelijck zal werden gefurneert een somme van 30.000 £ ende dat van de resterende 25.500 £ hem ordonnantie offte obligatie tot laste van ’t zelve comptoir zal werden gegeeven.

8. Is geen vergaderinge gevallen, omdat de meeste leeden op twee importante besognes tenzelven tijde souden besogneren.

9. De heeren van Dordrecht, Haerlem ende Goude ghaven te kennen dat ter occasie van ’t vernyeuwen van zeecker sluysjen ende ’t leggen van een verlaet bij den schout ende ambachtsbewaerders van Arlanderveen versocht, zeecker proces tusschen haer ende den bailliu mitsgaders dijckgraeff ende hooghe heemraeden van Rijnlandt ontstaen was voor den Provintialen Raede, daermee partijen vooreerst obediërende, daernae van den Hoogen Rade mandament van complaincte hadden geobtineert sonder dat haer alvoren copye van de requeste volgens de resolutie van ’t jaer van 1591 was toegesonden ende oversulcx tegens de resolutie ende tot prejuditie van de gerechticheeden van de steeden; versoeckende daeromme bij dezelve resolutie gemaincteneert te worden ende datter proceduren van den Hoogen Rade verclaert moghten werden nul ende van onwaerden ende ’tzelve vanweegen de vergaderinge haer aengeschreeven. De heeren Edelen haer hiertegens opposerende ende sustinerende datt deese resolutie nyet en conde strecken tot nadeel van geprivilegeerde collegen, zijn daerover verscheyden contestatiën ende disputen gevallen ende is de conclusie in de hae[st] blijven steecken.

10. Sijn binnengestaen de gedeputeerden van den synode van Zuydhollandt en de classe van der Goude ende hebben geclaeght over het deportement van den predicant Isacus Abbema inordentenlijcken bij den magistraet van der Goude ende buyten behoorlijcke reedenen gedaen, bij welcke proceduren sij oock in haer kerckelijck recht haer bij de resolutie van ’t jaer 1579, 1591 ende 1624 gegeeven, merckelijcken werden geprejudiceert ende oock onbequaem gemaeckt om te executeren de ordre van de stadt van der Goude bij gebeurten te bedienen, haer bij de synode gegeeven, tot grooten ondienst van de gemeente van der Gouw; versochten daeromme gemaincteneert te worden bij ’t recht haer bij de gemelte resolutiën gegheeven ende datten predicant Abbema bij provisie soude mogen werden gerestabilieert ende in zijn dienst gecontinueert ter tijden ende wijlen toe bij naerder ondersoeck van zaecken bij den synode anders soude moghen weesen verstaen.

Den predicant Abbema meede binnenstaende heeft van gelijcken zijn clachten over de magistraten van der Goude gedaen ende verhaelt hoe dat hij indicta causa ende ongehoort sonder sulcx verdient te hebben van zijn dienst was gemoveert, presenterende hem ter purge voor den geestelijcken offte wereltlijcken rechter ende dat hij bij provisie in zijn dienst moght werden gerestabilieert, leeverende over haere schrifftelijcke versoecken tenzelven eynde gedaan, waeruyt bij den heeren van der Goude copye versocht weesende om ’tzelve met haer principalen te communiceren ende dat hierentussen de zaecke moght werden gelaeten in state so die is.

Is nae deliberatie dezelve heeren deese copye toegestaen mits dat zij binnen acht daegen daerop mondelinge offte schrifftelijcken sullen moeten antwoorden.

11. De heeren Committeerde Raden binnenstaende deduceerden in ’t lange ende breede de swaricheeden daer ’t gemeene landt in steeckt vermits de oude grove ende ongeloofflijcke schulden die so hoogh geclommen zijn dat zij noch geaffecteerde noch ongeaffecteerde soldaeten langer connen betaelen, die beyde even hoogh krijten ende dreygen datter noch voor de lasten te lande voor de leegerwaegens, leegerschippers, militaire tractamenten ende diergelijcke ontallijcke meer, noch voor de lasten te water voor de Admiraliteyten, directeurs ende andere diergelijcke yet ten besten is ende noch veel min yet te verwachten voor de groote schulden daerinne het landt vervallen is; sodatte zaecken als desperaet ende in extremiteyten staen ende dat daerenboven eerstdaeghs de vordere militie offte de renten op ’t comptoir van Mirop onbetaelt zullen moeten werden gelaeten, waeruyt nyet anders als irreparabile ongevallen zijn te verwachten, die nyet anders als met prompt furnissement van ghelt connen voorgecomen werden; versoeckende daerom de leeden deese zaecke nae haer gewichte te willen apprehenderen ende dat haer ghelt magh werden verschafft eer het te laet ende geconclameert is.

Hierop gedelibereert zijnde verclaerden verscheyden leeden dattet nyet vreemt was als men eens so veel lasten wilden aenhouden als men betaelen can, dat men in sulcke extremiteyten vervalt die al eenige jaeren voorheenen genochsaem gepropheteert zijn ende om effenwel de verhaelde ende gevreesde swaricheeden eenighsints tegemoet te ghaen, ordelden nodigh te zijn dat men aen d’eene candt de lasten menageerde ende verminderde ende aen d’ander candt nyeuwe middelen inwillighde soo veele mogelijcken is ende voorts alle oude restanten innede om daeruyt de meeste claegers eenigh contentement te doen. Dan verscheyden leeden nae huys ghaende is verstaen dat alle de leeden haer tegens de naeste weecke naerder sullen doen lasten op de middelen om alsdan daerinne naerder resolutie te mogen neemen ende de heeren Committeerde Raden eenigh contentement te doen, in welcker voegen oock geconcludeert is geworden.

12. Gehoort het rapport van den heer Van der Mijle uytten naeme van de andere leeden totte naerder conferentie over den Poolschen thol gecommitteert ende geleesen weesende het schrifftelijck antwoordt bij dezelve ingestelt, ’tgunt men den ambassadeur van Polen alhier extraordinarie affgesonden zal moghen toevoeghen, is daermeede bij alle leeden geconformeert ende verstaen dewijl het invoeren van deesen thol expresselijck strijdt tegens de beloffte ende brieven van de coningh opte pacificatie tusschen hem ende Sweeden gemaeckt ende datte commerciën van de Oostzee daerdoor ten hooghsten souden werden geïnteresseert ende noch daerenboven oock verscheyden misverstanden tussen Polen ende Sweeden ende andere potentaten staen te verwachten, deurdien de Oostzee altijdt vrij is geweest ende bij nyemant oyt ex iure dominii yet op gepretendeert, dat daeromme Zijn Ma.^t zal werden versocht de gemeene zaecke ten besten van dit voorneemen te willen desisteren; ende so de provintiën goedtvinden dat oock eenige besendinge van hier derwertaen nodigh is; dat daervan gerapporteert zijnde naerder op zal werden gedelibereert.

13. Cornelis Wijnsz. pachter van Rotterdam claeghende datte magistraten weygeren de backers den eedt aff te neemen dat zij nyet sullen sluyken volgens de ordonnantiën off toe te staen dat in derzelver huysen het meel werde gepeylt, strijdende tegens de ordonnantiën ende versoeckende dat daerinne naerder ordre moght werden gestelt opdat zij geen reedenen mogen hebben van doleren, verclaerden de heeren van Rotterdam hierbij daerinne weygerigh te zijn, omdat sulcx binnen de steeden van Dordrecht, Haerlem, Leyden ende Amsterdam nyet en werdt gepractiseert, ’tzelve met verscheyden attestatiën docerende, presenterende de ordonnantiën te voldoen als andere souden voorghaen.

Hierop gedelibereert zijnde verclaerden verscheyden leeden ’tzelve in den haren opentlijck gepractiseert te worden, andere seyden geen swaerigheden te maecken om ’tzelve meede te practiseren, sodat eyntelijck geresolveert ende bij de leeden aengenomen is te doceren ende arte in forma binnen 14 daegen uyt te brenghen datten eedt van de backers in den haren is gepasseert ende datte recherche offte peyl werdt toegestaen.

14. De gemeene solliciteurs van de compagnieën ruyteren ende knechten hemelshoogh claeghende over ’t groot ongelijck dat men haer aendoet, mits haer de resolutie nyet en werdt gepresteert ende dat zij over haer schulden hierentussen bij haer crediteuren werden geëxecuteert, versoeckende ootmoedighlijcken dat alsnoch de resolutie zijn voortgangh neemen moght om nyet t’eenemael voor heur goede diensten geruïneert te worden. Verclaerden de heeren van Rotterdam en wij ’tzelve te connen goedvinden, mits dat alvooren tot betaelinge van de Admiraliteyten haere schulden meede ordre van betaelinge moght weesen gestelt. Doch is nae deliberatie geconcludeert datte supplianten deese resolutie zal werden gepresteert ende dat op ’t betaelen van de schulden aen de Admiraliteyten meede eerstdaeghs prompte ordre zal werden gestelt.

15. Den capiteyn Roobol, commandeur op Oudt Lillo ende Blauwgaeren, 12 ordonnantiën becomen hebbende sonder eenige betaelinge ende versoeckende tenmintsten 3 ordonnantiën volgens de resolutie hem voldaen te werden, is goedgevonden effter de heeren Committeerde Raden te lasten om alsnoch sorge te draeghen dat uytte gereetste penningen moghe werden voldaen, also men verstaet dat deur de quaede betaelinge ’t heele fort pericule loopt.

16. Opte notificatie uytte Generaliteyt datte provintiën souden voorhebben op ’t aenhouden van de militie ende 50 compagnieën naerder te resolveren, is nae deliberatie verstaen datte gedeputeerden van deese provintie haer dienthalven nyet en sullen laeten engageren voor ende alleer daertoe becomen te hebben ordre ende naerder resolutie van deese vergaderinge hoe haer dienthalven te draeghen.

17. Den heer van Noordwijck notificeert dat volgens de resolutie van deese vergaderinge ter Generaliteyt brieven goedtgevonden zijn te schrijven aen die van Zelandt om geen particuliere wisselinge toe te staen ende teffens naerder bericht te doen wat in deesen magh zijn gepasseert.

18. Is om de absentie van verscheyden leeden geen deliberatie over eenige saecken van consideratie gevallen, maer dezelve uytgestelt tot merghen.

19. De gesamentlijcke eygenaers van de elffhondert mergen aen den somerdijck bij Woggenum ende Spanbroeck versoeckende dat alsnoch die van Medenblick gehoort zijnde, naerder op haer requeste moght werden gedisponeert ende wij daerop gesommeert zijnde, hebben verclaert datte zaecke bij deese supplianten voor dijckgraeff ende waerschappen van de Vier Noordercoggen aenhangigh was gemaeckt ende dat partijen bij zeeckeren naerderen voorslagh in september lestleeden aldaer remedie hadden versocht, daertoe oock de waerschappen geneegen waeren haer de handt te bieden, mits uytwerckende alvoren bij haere dorpen dat uytgewrocht behoorde te worden als uytten requeste ende bijghaende apostille naerder soude connen werden gesien; meenden daeromme datte zaecke aldaer eerst getenteert ende vervolght diende te worden eer hier te comen ende dat sulcx de supplianten [gemelt] behoorde te worden. De heeren van Hoorn claeghden over den train die wij deese luyden aendeeden, meenden dat volgens versoeck hooren geholpen te worden alsse bij de vier jaeren daerom hebben geloopen.

Is nae deliberatie verstaen datte heeren Committeerde Raden van ’t Noorderquartier versocht worden ende geauthoriseert omme beneffens den dijckgraeff ende waerschappen van de Noordercoggen inspectie te neemen van der supplianten conditie ende gelegentheyt ende dat sij gesaementlijck sullen dienen van rapport omme alsdan te sien wat vorder in gedaen zal dienen te worden.

20. Is gedaen lecture van de resolutiën zedert den 25^en novembris lestleeden genomen, die daermeede gehouden wierden voor geresumeert ende gearresteert, onvermindert nochtans de last van haeren principaelen op ’t stuck van de cassatie van de militie haer gegheeven.

21. Noch zijn geleesen een partije requesten daerinne naer gelegentheyt gedisponeert is, nyet waerdigh omme notitie van gehouden te worden.

22. Is vooreerst goedgevonden datte heeren gedeputeerden gecommitteert tot het besogne om naerder te examineren de geheele geleegentheyt van den Staet ende om geproportionneerde middelen te vinden ende aen te wijsen tegens de lasten die so hoogh ghaen, metten eersten dat besogne sullen bij der handt neemen in ’t bijweesen van de heeren Committeerde Raeden ende daervan rapport doen ende dat hierentussen de poincten van middelen in omvraege sullen werden gebracht om de leeden te brenghen tot eenparicgh consent.

23. De gesaementlijcke voerluyden van’t jaer 1635 ende 1636 versoeckende betaelinge van haer groote affterstallen die haer lijff, goedt ende bloedt doen consumeren ende nyet langer te verdraghen zijn, worde verstaen nyet inne geresolveert te connen werden solanghe opte middelen geen conclusie is genomen.

24. De scheepscapiteynen van de custscheepen met haere leveriers claeghende dat over de 268.000 £ noch aen ’t landt ten affteren waeren, daerover zij in haere personen ende goederen werden geëxecuteert ende geen langer huys connen houden, versoeckende daeromme betaelinge, worde meede verstaen uytgestelt te moeten worden totdat opte pointen gedelibereert soude zijn. Dan voeghden die van Amsterdam daerbij dewijl deese leveriers alreede resolutie in haer faveur lange geleeden becomen hebben om uytte gereetste penningen bij Committeerde Raeden betaelt te worden, dat men dezelve nyet langer behoort om den tuyn te leyden ende met sollicitatiën al haer middelen doen consumeren. Versochten daeromme dat eerstdaeghs moghten werden voldaen off souden genootsaeckt weesen haerzelff te helpen gelijck temet bij andere leeden werdt gedaen.

25. De heeren van Dordrecht, Haerlem, Goude volgens de speciale last van haer principalen versoeckende dat in de zaecke van de complaincte volgens de advijsen van de meeste leeden magh werden geconcludeert om te tenteren viam concordiæ ende dat interim de proceduren souden werden gesurgeert, conden de Edelen daertoe nyet verstaen, sustinerende ’tzelve te strijden tegens de priveligen[!] van ’t College van Rijnlandt: immers mosten met malcanderen naerder spreecken eer eenige overstemminge conden gedoogen, tot welcken eynde de zaecke uytgestelt is tot merghen.

26. Dan den pensionaris Catz bij deese gelegentheyt versoeckende dat zijn instructie claer soude mogen werden gestelt in wat zaecken bij meerder van stemmen soude mogen concluderen om alsso te weeten waernae hem te reguleren, meenden eenige leeden dat men het advijs van Committeerde Raden hierop eens soude mogen verstaen; dan verre het meerendeel sustineerden dat sulcx onnodigh, oock ondienstigh was, alsso veel meerder disputen uyt souden ontstaen daer men nyet wel soude connen deurcomen, sodat alles daerdoor veel meer soude werden verafftert; is nyet geraeden [ge]vonden hierinne te treeden.

27. Eyntelijck in deliberatie geleyt zijnde het 26^e point van ’t vergeeven van de president- ende griffiersampten van den Hooghen Raede, alsso de heeren van Zelandt groote instantie zijn doende dat daervan een affcompste magh werden gemaeckt, is verstaen datte gedeputeerden die mette gedeputeerden van Zelandt over dit stuck in conferentie sullen comen, werden geauthoriseert om tot beslechtinge van dese disputen voor te staen datten president bij Hollandt zal werden gestelt voor deese mael ende dat om de griffiersampten tussen Hollant ende Zelandt zal werden geloot wie den opper- ende wie den ondergriffier te beurte zal vallen. Dat daerop haer consideratiën gehoort zijnde, in cas van tegenspreecken naerder rapport sal worden gedaen om te sien wat alsdan daerinne naerder geresolveert zal connen worden.

28. De gedeputeerden van de Cleyne Visserije binnenstaende verclaerden in vier jaeren tijdt van Den Briel, Massluys ende Vlardingen verlooren te hebben over de 200 visboots ende stijff hondert noch tegenwoordigh in weesen te hebben, die alle gereedt leggen omme opte neeringe te ghaen, mits van convoy behoorlijck voorsien wordende ende alsso de vijff nyeuwe fregatten nyet gereedt connen sijn ende datte Admiraliteyt van Rotterdam tevreeden is haer te leenen de vier fregatten die onder de Groote Visserije gedient hebben, mits daertoe preparatie ende nyeuwe uytrustinge van dezelve haer gefurneert wordende 20.000 £ ende versoeckende dat deese somme promptelijck moght werden gefurneert, alsso deese scheepen meer als 10.000 ƒ ijder dagh versuymen, opdat alsso haer geen occasie gegeeven werde om in Engelandt te vertrecken, gelijck alreede eenige vertrocken zijn ende aen andere goede presentatiën werden gedaen. Hierop gedelibereert zijnde, worde bij alle leeden dit versoeck toegestaen, dan de heeren Committeerde Raeden geen gelt hebbende, sloegen de Edelen voor dat men deese somme soude doen negotiëren, daertoe verscheyden leeden ongelast waeren, sonderlinge Haerlem ende Alckmaer; Hoorn, Enckhuysen ende wij accorderende dat op ’t comptoir van Mirop soude werden genegotieert, waerover eenighe disputen vallende is eyntelijck op ’t behaegen van de leeden haer principalen geconcludeert dat deese 10.000 £ ten behoeve van de supplianten bij Committeerde Raden sullen werden genegotieert sonder te mentionneren waervoor.

29. Is daernae bij den heere Catz rapport gedaen van ’t besogne mette heeren van Zeelandt gehouden concernerende ’t vergeeven van de ampten van den Hooghen Raedt ende verhaelt datte heeren van Zeelandt den voorslagh gehoort die vanweegen deese provintie aen haer is gedaen, daermeede geen contentement hebben connen neemen, maer op ’t affscheyt zeeker contrepresentatie hebben gedaen, te weeten dat deese provintie soude absolutelijck voor deese mael stellen den president ende belanghende de twee griffiers dat zij deese provintie de keuze ghaeven off men haer wilde toestaen een oppergriffier te kiesen ende dat Hollandt den ondergriffier soude stellen off dat twee collaterale griffiers souden werden gestelt ende ijder daer een van voorslaen; waerop omvraeghe gedaen zijnde meenden de Edelen dat men vanweegen deesen provintie soude mogen aenneemen het stellen van een president ende van een substituyt-griffier, daermeede haer verscheyden leeden conformeerden, andere wilden twee collaterale griffiers gestelt hebben, eenige persisteerden bij den voorghaenden voorslagh van lootinge, nyet verder die van Zelant willende inruymen; sodat om deese dwersheyt van opiniën geen conclusie inne genoomen heefft connen worden.

30. De geweesen admirael, vice-admirael ende vordere capiteynen voor deesen opte custscheepen gedient hebbende van Amsterdam ende Rotterdam beneffens haere leeveriers, versoeckende betaelinge van haere verloopen maentgelden ende costgelden alsso zij van haere crediteuren van allen canten werden geëxecuteert, ’twelck onverdraeghelijck is daer haer sulcken grooten somme van ’t landt compt die zij geensints langher connen ontbeeren sonder haere extreme ruïne, die sij betrouwen dat nyemant aenghenaem zal zijn.

Is nae deliberatie goedgevonden, dewijl verscheyden leeden zeer clachtigh vallen over de schulden van de Admiraliteyten, werckbasen, timmerluyden ende matrosen, daeronder deese capiteynen meede een goed gedeelte representeren, dat daeromme alvooren in deesen te treeden een generale lijste zal werden gemaeckt van alle de schulden daermeede de Admiraliteyten belaeden zijn omme ’tzelve gesien alsdan naerder inne te resolveren als men geraeden vinden zal.

31. Daernae in deliberatie geleyt zijnde het 5^e point spreekende van ’t inwilligen van eenen 100^en penning, vonden eenige leeden alvoren hiervan te spreecken de lasten vermindert ende de 50 compagnieën affgeschafft hebben, andere alvoren de restanten geïnnet ende de quoyeren geredresseert, andere alvoren de schulden van de Admiraliteyten voldaen, andere conden verstaen totten 200^en penning, om welcke diversiteyt van opiniën de zaecke vooralsnoch is in bedencken gehouden ende verstaen dattet besogne van geproportionneerde middelen tegens den lasten van den Staet te beraemen aengestelt, op merghen zal worden bij der handt ghenomen ende daervan rapport gedaen.

32. Belanghende de consideratiën van den Raedt van State op ’t stuck van ’t aenhouden van de militie de leeden haere last noch nyet becomen hebbende, is daeromme uytgestelt tot beeter geleegentheyt.

33. Noch is gedisponeert op eenige particuliere zaecken nae geleegentheyt.

34. Is gehouden het besogne bij den heeren gecommitteert tottet ondersoek van de geheele geleegentheyt van den Staet ende om geproportionneerde middelen tegens de lasten te vinden ten overstaen van de raedtpensionaris, sodat geen vergaderinge is gehouden.

35. Is bij den gedeputeerden op voornoen gebesogneert hebbende op ’t proportioneeren van de middelen tegens ’t innecomen rapport ghedaen ende verhaelt dat zij mette heeren Committeerde Raden alles overleydt hebbende, bevinden datte noottelijcke schulden die geen uytstel van betaelinge connen lijden jegenwoordigh bedraegen ontrent de vijff millioenen; dat zij daertoe geen middelen hebben connen bedencken die haer in haer gemoedt hebben connen contenteren. Omme effenwel yet bij provisie te vinden dat noodigh weesen soude te presenteren in eenen hondertsten penning ende dat bij de steeden een somme van anderhalff millioen soude mogen werden gefurneert, te vinden op sodanigen maniere als ijder in den zijnen best geraden achten soude; de heeren Committeerde Raden daerbeneffens ten hooghste urgerende dat de verpondinge van ’t jaer 1637 geconsenteert ende aen ’t comptoir van Mirop moght werden gebracht om opte affectatie nyet t’eenemael in gebreecke te blijven, daer hij schoon promptelijck van betaelt werdende noch een groote somme op tecort compt, waerover de clachten van de compagnieën op hem geaffecteert van dagh te dagh grooter vallen tot grooten ondienst van den landen, urgeren oock zeer het menageren van de lasten ende ’t vermeerderen ende beneficiëren van oude middelen, doch datte heeren van Haerlem geëxcuseert hadden op ’t besogne te comen solange de 50 compagnieën nyet en souden weesen affgedanckt.

Deese zaecke in deliberatie geleyt zijnde wierde bij de heeren van Dordrecht, Haerlem ende Goude versocht dat belanghende de clachten over het mandement van complaincte bij dijckgraeff ende hooge heemraden van Rijnlandt tegens haer gelicht, alhier volgens ’t geadviseerde van de meeste leeden moght werden geconcludeert tenmintsten in omvraege ghebracht off men opte surcheance van proceduren soude concluderen off nyet. Daertegens de Edelen haer op ’t alderserieuste canten, sustinerende als vooren ’tzelve te weesen tegens haer privilegen ende geen conclusie inne te connen gedooghen; waerover so langhe disputen ende contestatiën over ende weeder over vielen dat geen vorder deliberatie gevallen, maer alles uytgestelt is tot merghen.

36. In resumptie gebraght zijnde het gerapporteerde van de heeren op ’t stuck van ’t proportioneren ende vinden van middelen tegens de lasten ende watte leeden dienthalven souden mogen goedtvinden, verclaerden de heeren Edelen dat de heeren van Leyden in ’t redres van de verpondinge voor den jaere 1637 behoorden te consenteren sonder vorder uytstel, daermeede de versochte anticipatie compt te cesseren alsso het middel zelff alreede hadde behoort gefurneert geweest te zijn; dat men vorders de nyeuwe middelen in beschrijvinge gebracht in omvraeghe soude brenghen omme te sien hoeverre de leeden daerop eens sonden connen werden; dat men oock opte menage goedt reguard behoorde te neemen ende belanghende ’t affschaffen off aenhouden van de 50 compagnieën in naerder conferentie metten Raedt comen ende dat men voorts de oude middelen soude helpen beneficiëren ende eenparich doen practiseren met affschaffen van de compositiën op veele plaetsen in swangh ghaende. Haerlem conde op geen vordere saecken adviseren solange volgens de resolutie van den 3^en februarii lestleeden ’t affschaffen van de compagnieën nyet vast soude zijn gestelt. Leyden conde de oude verpondinge toestaen ende verder nyet, urgerende ’t affdoen van de doleantiën, mette reste haer conformerende mette Edelen, voeghende alleen daerbij dat oock op ’t innen van de restanten naerder ordre behoorde te werden gestelt. Amsterdam urgeerde het menageren van de lasten ende ’t verminderen van de militie, conden de verpondinge toestaen mits datte godtshuysen meede exempt souden zijn ende blijven; meest alle leeden conformeerden haer met dit advijs.

Dan is effenwel nyet anders geconcludeert dan dat men opte menage van de lasten letten zoude ende in de volgende weecke naerder op resolveren; dat Leyden op ’t stuck van ’t redres van de verpondinge haer met d’andere leeden behoorde te conformeren, mits dat tot affdoeninge van de doleantiën alle debvoiren sullen worden gedaen; dat de nyeuwe middelen in beschrijvinge in naerder omvraeghe gebracht, de restanten geïnnet ende ten aensien van de oude middelen alle debvoiren sullen werden gedaen omme d’zelve ten besten te beneficiëren om in deese noot daeruyt te trecken dat behoorlijck is.

37. Den Raedt van State bij brieven van den 3^en decembris zeer claegende over de ongeleegentheyt van de fortificatiën vermits het gebreck van gelt ons dreygende verlies van notabile frontieren als onlanghs uytte periculen van de schants te Voorn ende van Rijnberck is gebleecken ende van andere meer, noch arger gestelt zijnde te vreesen staet; versoekende daeromme tenminsten mette quote van deese provintie in 100.000 £ in minderinge van 200.000 £ daertoe geeyscht te mogen werden voorsien, bij weygeringe off dilay protesteren van haer debvoir ende onschuldigh te willen sijn aen de onheylen. Is na deliberatie goedtgevonden alvoren in deesen te treden eens uyt den thresorier Brasser te verstaen wat betalinge bij ons ende andere provintiën op deese post is gedaen omme alsdan naerder op gelet te werden.

38. Opte naerder instantiën van de stadt Dordrecht cum sociis versoeckende uytinge van de conclusie nae de meerderheyt van stemmen op ’t stuck van de complaincte, verclaerde den raedtpensionaris dat Zijn Hoogheyt deese questie meede te vooren gecomen zijnde hij van opinie was dat men deese partijen ten fine van accoort behoorde te renvoieren aen den president Cromhout, den raedtsheer van den Honert, den reeckenmeester Basius ende den heer fiscael Kindschot, onvermindert partijen hun gerechticheyt en sonder prejuditie vandien. Daerop gedelibereert zijnde verclaerden de Edelen met dit advijs te connen conformeren, Dordrecht, Goude van gelijcken, mits dat surcheance van de proceduren interim soude werden gedecreteert, daer veele leeden haer meede conformeerden. Dan Haerlem willende van deesen voorslagh rapporteren, is de zaecke ten zelven eynde noch opgehouden.

39. Den heer van Mathenes uytten naeme van de andere leeden tottet besogne met Zelandt over ’t inwilligen van last- ende veylghelden gecommitteert rapport doende, verclaerde datte gedeputeerden van Zelandt twee zaecken voornaemelijcken urgeerden, te weeten de moderatie van de lijste ende egualisatie. De moderatie daerinne bestaende dat zij meenden datte scheepen op Doevers, London ende Calis vaerende nyet hooger behooren beswaert te werden als de Watsvaerders, dat is in plaetse van 15 stuyvers met 10 stuyvers per last. Ende belanghende de egualisatie datte ongemonteerde scheepen deurgaens 10 stuyvers hooger per last behooren te werden beswaert ende de gemonteerde volgens ’t placcaet de anno 1632 dat die meede dezelve lasten souden moeten draeghen, omdat haer monture nyet bestandt is tegens den viant; dan dat alleen vrij weesen souden de scheepen volgens de ordre van de assurantiecaemer geëquippeert ende die swaerder gemonteert waeren; dat oock uyttet veylgelt 1/20 part remissie voor ijder stuck met 2 man meer souden moeten genyeten ende dat alsdan noch een naerder proportie tussen gemonteerde ende ongemonteerde behoort te werden uytgevonden; welcke pointen bij hun gedeputeerden weeder schrifftelijcken zijn beantwoordt. Ende de onmoghelijckheyt vandien met reeden aengeweesen, versoeckende last hoe haer in deesen ende opte vordere pointen met die van Zelandt te verhandelen te draeghen. Is nae deliberatie verstaen dezelve gedeputeerden te lasten om dit besogne metten gedeputeerden van Zelant te voltrecken ende alles so nae te brenghen als moghelijcken is op rapport om naemaels in geresolveert te werden als men sal vinden te behoren.

40. Die van Amsterdam moverende datte 100.000 lb salpeter uyt Moscoviën overgecomen ende bij den grootvorst aen deesen Staet geschonken in handen van Committeerde Raden die ’t verschot van cruyt moeten doen, magh werden gebracht om ten besten gebeneficieert ende ten dienste van den Staet gemenageert te worden; vreesende dat ter Generaliteyt andersints wel andere gangen daermeede souden mogen werden gegaen tot ondienst van den Staet. Is nae deliberatie verstaen ’tzelve reedelijck ende oock voorheenen so gepractiseert geweest te zijn ende dat daerom onse gecommitteerden ter Generaliteyt sullen werden gelast met alle debvoiren de zaecke boven ter Generaliteyt daernae te helpen beleyden.

41. Noch zijn geleesen eenige requesten van den lieutenant-generael Stakenbroeck voor zijne ruyters die 10 maenden ten affteren zijn ende daeronder 4 maenden nae de affectatie op Mirop, connende noch mensschen noch paerden langer leeven sonder furnissement van ghelt; alsmeede van den colonel Balfour ende noch vijff andere meede 4 maenden op Mirop ten affteren zijnde. Ende van den oversten Ferens ende ’t regement van Charnacé t’eenemael onbetaelt blijvende; daerop nae deliberatie verstaen is dat alvoren in deesen te connen treeden de verpondinge van’t jaer 1637 ingewillight ende eenige andere nyeuwe middelen sullen moeten werden geconsenteert.

42. Noch zijn voorgeweest verscheyden zaecken ende particuliere requesten daerinne nae geleegentheyt gedisponeert is offte anderssints, die naerderhandt sullen dienen.

43. Op het te kennen gheeven ende versoeck van de heeren burgermeesteren van Edam is verstaen datte verpondinge van zeecker olijmolen van Edam tot Sardam getransporteert van ’t quoyer van Edam affgedaen ende geroieert ende op ’t quoyer van Sardam verhooght ende d’zelve gelast sullen worden om d’zelve last op haer te neemen.

44. Op ’t versoeck van Aedrijaen Bodecker schout tot Loosdrecht is verstaen datte ordonnantie bij de heeren Staten aldaer op ’t stuck van ’t vechten beraempt gerenoveert ende schepenen gelast zullen worden haer daernae precijse te reguleren sonder eenige simulatie offte verdragh.

45. Adriaen Schilman schout te Leckerkerck gecommandeert hebbende over de huysluyden die tottet graeven van eenige wercken verleeden somer voor Breda hebben gevaceert ende versoeckende naerder verclaeringe in wat voeghen bij hem de affreeckeninge mette zelve dorpen sal worden gedaen ende tegens wat somme ende off hij dezelve sal passeren 30 stuyvers daeghs, als de huysluyden voor Den Bosch is gepasseert geweest; worde goedgevonden daerop alvoren eens te verstaen ’t advijs van de Gecommitteerde Raeden.

46. Michiel Lefort tot Enckhuysen eenen impost opte tabacqaerde gepractiseert te hebbende te weeten 4 £ opte ton ende daerover mette heeren Committeerde Raden verscheyden conferentiën gehouden weesende die ’tzelve nyet ondienstigh souden oordelen ende versoeckende daeromme tot recompense van haere moeyten ende om denzelven pacht in practijcq te brengen, dat haer die twee jaeren om nyet magh werden toegestaen ende daerna noch voor den tijdt van zes jaeren ijder jaer om 16.000 £. Is nae deliberatie goedtgevonden deese zaecke te renvoieren aen de heeren Committeerde Raden omme ’tzelve te brengen in poincten van beschrijvinge, so sulcx geraeden achten.

47. Den dijckgraeff ende heemraeden van de Enge Wormer om haer groote belastingen versoeckende prolongatie van vrijdommen voor den tijdt van 15 jaeren mitsgaders van de middelen van consumptie voor eenige jaren als andere meeren is geschiet, is verstaen dat in reguard van cleyne meertjes ’tzelve nyet practicabel, immers seer ondienstigh voor ’t landt is ende tottet sluycken meerder occasie gegheeven werdt, waeromme t’een mettet andere is geëxcuseert.

48. Gehoort het advijs van de heeren van de Reeckeninge op ’t versoecken van Jan van Amerongen schout tot Ursem, is nae deliberatie goedtgevonden den suppliant de helffte van de recognitie van 30 tot op 15 £ te remitteren ende de vrijdommen van ’tzelve braeckjen maer 6 mergen groot bevonden in plaetse van 12 mergen so het begroot was, noch te prolongeren den tijdt van zeeven jaeren, werdende alleenlijck de vrijdom van de consumptie affgeslaegen om reedenen als vooren.

49. Noch zijn geleesen verscheyden requesten daerinne nae gelegentheyt gedisponeert is, nyet waerdigh om notitie van gehouden te werden.

50. Zijn bij den raedtpensionaris geproponeert zeeckere grieven bij de gedeputeerden van Zelandt geürgeert om daerop te hebben naerder satisfactie ende vooreerst belanghende de resignatiën van de ampten van beyde Hoven, te weeten de secretaris- ende griffiersampten daer dezelve verclaeren tot driemaelen toe surrogatie van jonger personen in plaetse van de oude offte moribunde personen in prejuditie van haer touren geschiet te weesen; ten 2^en belanghende de instructie van beyde hoven, dat sij meenen datte interpretatie vandien bij beyde provintiën behoort te worden gedaen sonder dat een provintie alleen daerinne soude hebben te disponeren; dat sij op deese 2 poincten geerne uytinge souden hebben alleer tottet vergeeven van de ampten van den Hogen Raede te comen ende dat sij daerenboven hebben vorder consideratiën tegens de Hoven van Justitie zelffs om dezelve daertoe te houden dat in saecken raeckende privilegiën ende gerechticheeden van de steeden geen proceduren werden gehouden solange de provintiën daerop delibereren; dat oock geen mandementen, maer beslooten missiven tegens de officieren souden behooren te werden verleent ende diergelijcken consideratiën meer. Bij deese occasie meede in omvraeghe gebracht zijnde het 26^e point van ’t vergheeven van de ampten in den Hoogen Raede ende hoeverre de heeren van Zelandt daerinne te complaceren ende offte persisteren bij de lootinge haerluyden gepresenteert off verder te ghaen.

Is nae deliberatie verstaen dat van deese consideratiën de leeden copye zal werden gegheeven ende dat alsdan op alles naerder soude werden gelet; op ’t vergheeven van de ampten de leeden malcanderen noch nyet connende verstaen hoeverre de heeren van Zelandt daerinne tegemoedt geghaen soude connen worden, waeromme ’tzelve opgehouden heefft moeten werden in resumtie.

51. De gemeene solliciteurs effter instantiën doende teneynde haer satisfactie gedaen ende de resolutie moght werden gepresteert van de 28^en septembris lestleeden, alsso in effecte een contract is dat met haer naerder is ingeghaen ende nyet langher onvoldaen kan gelaeten werden sonder haer ongelijck aen te doen ende deur haer crediteuren t’eenemael te doen ruïneren, verclaerden de heeren van Rotterdam dat haer noch van de provintie van Hollandt competeerde op haer quote in ’t subsidie ontrent 400.000 £ daermeede sij verscheyden schulden van haere ingeseetenen eensdeels souden connen voldoen; meenende dat tot betaelinge van dezelve penningen sowel als voor de solliciteurs ordre behoort te worden gestelt. Hoorn, Enckhuysen ende wij sustineerden van gelijcken dat van de schulden der Admiraliteyten van ons quartier meede lijste gemaeckt ende beneffens de solliciteurs oock betaelinge op behoort te worden beraempt; daerbij persisterende verclaerde de pensionaris datte leeden terugge ginghen ende dat hij daerom nyet en conde concluderen, versoeckende de leeden dat zij haer naerder wilden beraeden alsso deese zaecke nyet langer conde werden opgehouden offte getraineert.

52. De Staten-Generael versoeckende ten overstaen van Zijn Hoogheyt met deese provintie naerder in conferentie te mogen comen om ordre te stellen tegens de excessen in den Levantischen handel mettet verhuuren ende vercoopen van scheepen ende leeveren van volck ten dienste van Spagnen gepleeght tot groot nadeel van deesen Staet ende van de geallieerden, jae van den ingeseetenen zelffs, is nae deliberatie goedgevonden ende verstaen dat belanghende het gepasseerde gevolght zal worden de resolutie voor deesen daerop genomen ende belanghende het toecomende datte consideratiën van de provintiën sullen worden gehoort ende daervan rapport gedaen om naerder op gelet te werden.

53. Belanghende ’t effectueren van de resolutie genomen tegens de papistische stoutigheeden bij de officieren geconniveert ende omme d’zelve te weeren, de heeren van Amsterdam nogh geen naerder last becomen hebbende, is de zaecke opgehouden moeten werden.

54. Het 3^e point spreekende van ’t redres van de verpondinge van ’t jaer 1637 mitsgaders het 5^e point van den 100^en penning ende omme daerinne te consenteren in omvraeghe gebracht weesende, wierden bij de heeren van Delfft, Leyden, Goude, Rotterdam ende andere verscheyden difficulteyten tegens gemoveert, Haerlem ende Amsterdam wilden alvooren de 50 compagniën affgedanckt hebben, sodat geen conclusie inne genomen heefft connen worden.

55. Op het aenhouden offte affschaffen van de 50 compagniën meede naerder deliberatie gehouden weesende, meenden eenige leeden dat die zaecke met resolutie nyet vast en was te stellen, maer dat met communicatie van Zijn Hoogheyt ende den Raedt van State daerinne behoorde te worden geghaen; andere sustineerden dat deese compagniën alreede bij resolutie van den 3^en februarii lestleeden affgedanckt waeren ende nyet anders resteerde als dezelve resolutie te effectueren; andere verstonden totte cassatie offte het equivalent van dien, andere tot reductie, sodat eyntelijck verclaert is datte meeste stemmen daer laeghen dat men eenige uytte vergaderinge soude committeren om met Zijn Hoogheyt ende eenige uytten Raede van State deese zaecke naerder te communiceren ende te letten op het beste expediënt ende daervan rapport te doen.

56. Die van Haerlem iterative instantiën doende dat belanghende ’t stuck van de complaincte bij pluraliteyt van stemmen moght werden geconcludeert tot surcheance van de proceduren, terwijl men beesigh is partijen te accorderen, alsso zij anders gelast waeren haer advijs op geenderhande pointen van middelen te openen, waeren de leeden effter met lijff ende ziel daertegens, sodat nae vele disputen oock ongeconcludeert is gebleeven.

57. Op ’t versoeck van den heere Joachimi bij brieven van den 12^en december gedaen om naerder last te hebben belangende eenige questiën bij de Engelsse court ende andere concernerende zeeckere gedreyghde repressaliën gemoveert, is nae deliberatie verstaen dat ter Generaliteyt zal werden vernomen nae de reedenen waeromme de prinssen daertegens men in Engelandt repressaliën heefft gedecerneert alhier bij revisie voor goede prinse sijn verclaert, om alsdan naerder op geresolveert te werden. Ende belanghende de vordere questiën van de court, datte heeren gedeputeerden versocht worden ’tzelve besogne te voltrecken omme daervan rapport gedaen zijnde meede naerder in geresolveert te moghen werden.

58. Opte clachten van Anthony Leenmans pachter van de wijnen binnen Den Hage van den zaeysoene ingegaen 1^a octobris, is verstaen datte pachters sullen worden gelast te moeten doen den eedt in forma van nyet te sullen contraveneren de ordonnantiën directelijck noch indirectelijck ende in cas van weygeringe dat in conformité van de placcaten tegens haer zal werden geprocedeert.

59. De gesamentlijcken voerluyden in den jaere 1635 het leegher gevolght hebbende ende claeghende tot noch toe geen contentement becomen te hebben van haer groot affterweesen, waeromme met vrou ende kinderen opten dijck werden geset ende verscheyden haere kinderen moeten doen bedeelen ende versoeckende dat men meedelijden met haer hebben ende haer tenminsten van ’t jaer 1635 ende 1636 betaelen wilde om weederom andere luyden te connen voldoen; worde verstaen in deesen nyet getreeden te connen worden sonder alvoren nyeuwe consenten tot middelen te draeghen.

60. ’tZelve is verstaen opte clachten van de vrouwen ende weduwen van de capiteynen ende bootsgesellen van Amsterdam ende Rotterdam.

61. Alsmeede op ’t versoeck van de ruyters van den ritmeester Staekenbroeck, met dien verstande datte Committeerde Raden sullen adviseren off voor haer yet soude connen werden opgeschrapt om aen denzelven eerstdaegs te behandigen, mits datte ruyters sullen werden gelast naer haer guarnisoen te ghaen ende haer aengeseyt dat men beesigh is ordre te stellen tot haer betaelinge ende Stackenbroeck daerbij aengeschreeven om geen ruyters meer aff te laeten comen, maer so yet te segghen heefft dat off selffs off deur solliciteurs ’tzelve zal hebben te remonstreren daer ’t behoort.

62. De questie belanghende de verleende complaincte effter in omvraege gebracht zijnde hoe daerinne te concluderen, conden de Edelen ende geïnteresseerde steeden daerop noch nyet accorderen, maer wilden op mergen daerop naerder resolveren. Is de saeke ten zelven einde noch opgehouden.

63. Belanghende ’t aenhouden offte affschaffen van de 50 compagniën meede in omvraeghe gebracht zijnde wat uytcompste daerinne te vinden, waeren de leeden alsnoch van verscheyden advijsen, ’t meerendeel effenwel daertoe inclinerende dat men onvermindert de resolutie van den 3^en februarii lestleeden eenige leeden uytte vergaderinge zal committeren om met Zijn Hoogheyt over die saecke te spreecken over eenige expediënten die in dat stuck souden connen werden gevonden, in welcker voegen oock eyntelijcken geconcludeert is geworden. Werdende hiertoe versocht ende gecommitteert een van de heeren Edelen ende [een] van de vijff voorsittende leeden van ’t Zuyder- ende [een van de] drye van ’t Noorderquartier.

64. Op ’t consent in ’t redres van de verpondinge van ’t jaer 1637 de heeren van Leyden naerder gesommeert zijnde, verclaerden haer nyet verder te connen elargeren als tottet consent in de oude verpondinge ende belanghende de rest, dat alvoren de doleantiën behooren te werden affgedaen, daerbij persisterende. Waerop naerder gedelibereerd zijnde is verstaen ende geresolveert datte heeren van Leyden versocht worden datelijcken eenige uytten haeren naer huys aff te senden om haer principalen tot naerder last te beweeghen ende datte zelve tot dien eynde bij brieven van de vergaderinge ende van Zijn Hoogheyt sullen werden gesecondeert.

65. Bij missive uytte Generaliteyt versocht werdende dat binnen 6 weeken gefurneert moght werden het subsidie van 150.000 £ aen de Sweeden voor drye maenden geconsenteert om dezelve tegens den keyser in wapenen te doen continueren, waeren alle leeden daertoe zeer geneegen. Maer geen raedt weetende om ghelt, is goedgevonden de heeren Committeerde Raden te lasten om te adviseren off de provintiën met haer penningen gereedt zijn; so jae, alsdan meede daertoe te verschaffen de penningen die in voorraedt sullen mogen werden bevonden.

66. Bij den heer van Noordwijck rapport gedaen zijnde van ’t naerder besogne gehouden mette Admiraliteyten van de Mase ende van Zelant op het beveylen van de binnenstromen ende affschaffen van eenige binnenscheepen ende dat daerinne so verre geghaen was dat met advijs van Zijn Hoogheydt zeeckere menage was beraempt daerdoor aen lasten affgesneeden was een somme van 420 £ daeghs, behalven het onderhout ende reparatie van de scheepen ende haer gereetschap ende toebehooren, als uytte neffensghaende lijsten ende stucken naerder conden werden gesien. Is in deliberatie geleyt off de leeden daer yet tegens hadden off bij wilden gevoeght off verandert hebben, daerop eenige meenden datt men de stucken zelff eens behoorde te leesen om daervan te beeter te connen oordelen; andere betrouden de saecke de directie van Zijn Hoogheyt ende de heeren Committeerde Raden mette Staten-Generael. Dan is eyntelijck verstaen so de vergaderinge continueert datte stucken sullen worden geleesen, so nyet dat alsdan het vorder beleydt de gemelte heeren zal werden aenbevoolen.

67. Is gedaen lecture van de resolutie genomen op ’t casseren offte aenhouden van de 50 compagniën, so dezelve volgens de intentie van ’t meerendeel van de leeden geëxtendeert was ende bij die occasie in omvraege gebracht off nyet goedt en was alvooren met Zijn Ex.^tie te comen in conferentie, datte leeden zelffs met malcanderen eens overleyden wat expediënten zij zelffs met malcanderen souden connen bedencken ende beraemen omme die Zijn Hoogheyt voor te draegen ende daerop desselffs naerder consideratiën te verstaen ende daervan te rapporteren, conden de meeste leeden daerinne geen smaeck vinden, maer wel dattte gecommitteerden Sijn Hoogheyt pertinentelijck ende specifice souden voordraeghen de groote schaersheyt van de finantiën so die was voor de affectatie ende so die nae de affectatie deur de meenighfuldige negotiatiën is vermeerdert, ende de nootwendigheyt van ’t verminderen van de lasten ende van ’t affschaffen van ’t volck ende de last ende inclinatie van verscheyden leeden totte zelve zaecke ende dat zij daerop sullen hooren de voorslaeghen ende expediënten die bij Zijn Ex.^tie souden mogen worden gedaen ende daervan rapport doen. In welcker voeghen oock eyntelijck nae resumptie is geconcludeert geweest.

68. Den ambassadeur Lier verclaerende geneegen te zijn om zijn ambassade naer Vranckrijck te voltrecken mits alvoren contentement ende satisfactie hebbende van zijn tractement in Venetiën verdient, noch voor een groote somme onbetaelt zijnde ende dat hem daerbeneffens zal aengeweesen worden zeecker comptoir op ’t welcke hij zijn wisselen zal hebben te trecken van zijn jaerlijcx tractament. Alle leeden oordelden dit versoeck reedelijck te sijn ende is daerom goedgevonden ’t advijs van de heeren Committeerde Raden te verstaen hoe groot zijn affterweesen is mitsgaders op wat comptoir te assigneren, om alsdan daerop naerder gelet te worden.

69. Belanghende de questieuse complaincte meede in omvraege zijnde wat uytcompste in te vinden, verclaerde den pensionaris Catz dat Zijn Hoogheyt voorsloegh dat men viam concordia volgens zijn voorslagh soude mogen tenteren ende aen hem defereren om interim den Hoogen Raedt te disponeren tot surcheance voor eenige weecke. De heeren Edelen deesen vooslagh accepterende, maer ’t meerendeel van de leeden nyet, is eyntelijck geconcludeert dat den wegh van accoordt zal worden getenteert, onvermindert ende sonder prejuditie van partijen off van yemandt van de leeden ende dat hierentussen den Raedt zal worden gedisponeert om eenige weecken de resolutie te surcheren ende datte resolutie schrifftelijcken zal worden ingestelt om naerder geresumeert te worden.

70. De burghermeesteren ende regenten van Schorel versoeckende dat Jacob Claeszsluysjen weeder gerepareert ende het gat, weesende 50 voeten diep, nae behoren gestopt, opdat van alle inundatiën souden moghen weesen bewaert, is goedgevonden daervan aen de heeren van Alckmaer ende andere leeden copye te gheeven ende de zaecke hierentussen in bedencken te houden.

71. De leeden gesommeert zijnde om alsnu acte te verthonen van dat de backers alomme den eedt hadden gedaen volgens de ordonnantiën van nyet te sullen frauderen directelijck noch indirectelijck, verclaerden verscheyden heeren daertoe gereedt te sijn, andere twijffelden nyet van de zaecke zelffs, maer hadden noch geen acte becomen, sodat eyntelijck verstaen is dat tegens de naeste vergaderinge dezelve bij de leeden zal worden geëxhibeert.

72. Verscheyden vrouwen urgerende de wisselinge van de gevangenen te water, is verstaen dat ter Generaliteyt daertoe de handt sal worden geboden soveel mogelijcken is, temeer dewijl de heeren van Zelandt nyet naelaeten nyettegenstaende contrarie beveelen van de Staten-Generael particuliere wisselingen te doen, tot groot nadeel van de ingesetenen deeser lande ende blaeme van regenten alsoff dezelve voor haer ingesetenen minder als die van Zelandt becommert waeren, daerover oock de gedeputeerden ter Generaliteyt gelast wierden naerder expostulatiën tegens die van Zelant te doen met versoeck dat alles mocht werden gerepareert.

73. Den ambassadeur van Venetiën naerder instantiën doende ten eynde de ambassade van hier nae Venetiën vast moght werden gestelt, waeren verscheyden leeden daerop swaerhooffdigh, nyet connende bevroeden dat sulcx off eerlijck off proffitabel voor den Staet weesen soude so lange de Signeurie geen naerder openingen hadde ghedaen; dan is eyntelijck verstaen dat men de consideratiën van Zijn Hoogheyt daerop eens soude mogen verstaen ende dan naerder op resolveren.

74. Die van Leyden gesommeert zijnde om haeren naerderen last te openen op ’t consent in ’t redres van de verpondinge van ’t jaer 1637, verclaerden gelast te sijn daerinne te mogen consenteren mits dat voor haere getimmerten 8000 £ ende voor haere warmoeslanden 3300 £ souden moghen innehouden ter tijdt toe datte doleantiën souden weesen affgedaen. Hierop gedelibereert zijnde verclaerden de heeren van der Goude meer als die van Leyden, jae met 42 £ per mergen van haere warmoeslanden beswaert te zijn ende verscheyden andere dat zij dese voorslagh nyet costen toestaen ten waere à l’advenant moghten werden getracteert ende alsso deese zaecke van groote consequentie ende uyttermaeten schadelijck weesen soude, is verstaen datte heeren van Leyden versocht sullen werden daerinne absoluyt te consenteren also geen apparentie is datte zaecke verder sal connen werden gebracht.

75. De burgermeesteren van Naerden alhier in gijselinge sijnde verclaerden metten ontfanger geliquideert te hebben van haere verpondinge van ’t jaer 1635 ende 1636 ende daerop tecort te comen een somme van 1735 £. Dan alsso tottet uytsenden van haere burgerije nu verleeden somer 4500 £ verstreckt hebben, versochten dit haer cort aen de gemelte somme te mogen corten ende bij provisie uytte gijselinge te mogen werden ontslaeghen. Waerop gedelibereert zijnde is goedtgevonden de supplianten bij provisie uytte gijselinge te ontslaen totdat naerder op dit haer versoeck dat in reeden gefondeert is, zal weesen gedisponeert.

76. Noch is gedisponeert op eenige particuliere zaecken.

77. Is ghedaen rapport van de gedeputeerden met Zijn Hoogheyt gebesogneert hebbende op ’t aenhouden offte affschaffen van de militie ende verhaelt dat in ’t langhe ende breede voorgedraeghen hadden de schaersheyt van de finantiën so die jegenwoordigh was, nyettegenstaende verscheyden extraordinair middelen ingewillight waeren ende hoe dat zeedert de affectatie noch over de vijff millioenen genegotieert ende ’t landt met so grooten interest beswaert was dat zelffs de comptoiren eer de affectatie te connen voldoen tusschen de 7 à 800.000 £ meede souden moeten worden gesubvenieert, daer weynich apparentie toe was ende noch veelmin totte vordere militie ende vordere ontallijcke lasten van tractamenten, waegenaers, treckpaerden, ammunitie ende vivres voor frontieren, Admiraliteyten, directeurs ende andere lasten ende posten in de petitie van den Raedt beghreepen, ende dat daerom veele leeden de cassatie t’eenemael nut, jae noodigh achten. Dat hierop bij Zijn Hoogheyt geantwoort was datte affdanckinge geschiedende maer 25 compagniën tot een veltleeger souden houden, daerdeur Vranckrijck occasie soude werden gegeeven om de 11 à 12.000 man tot noch toe betaelt mede te laeten verloopen ende occasie gegeeven om met Spagnen alleen te handelen om alsso de cracht van de oorloge op ons alleen te doen affsacken, behalven dat sonder goedtvinden van de andere provintiën nyet in soude connen werden getreeden sonder in confusie te vervallen; dat oock te vreesen is dat deese 50 compagniën bij nominatie werden vergheeven so yemant hem daeraen sleuren moght ende dat daerom handt over hert behooren te legghen om ’tzelve volck noch aen te houden, ten waere men voor de handt eenige frontieren ons wilde laeten ontrecken; dat men de 350.000 £ die deese troepen costen uytte goede monsteringe soude connen vinden daervooren Zijn Hoogheyt hem sterck maeckt als de betalinge behoorlijck geschieden can. Ende alsso de lijste van besettinge van de frontieren bij hem gedaen overleeveren nyet en connen worden tegengesprooken ende daerom zeeckerlijcken blijckt dat geen minder besettinge can werden gedaen ende oversulcx geen affschaffinge can geschieden, versochte daeromme datte leeden haer naerder wilden bedencken geen cleyne ongeleegentheden over ’t hoofft zien eer tot so schadelijcken resolutie te comen, in allen gevalle dat van de contrarie reedenen nae behooren moght werden gerefereert.

Hierop gedelibereert zijnde persisteerden de leeden bij hun voorige advijsen, naemen effenwel ’t merendeel aen van deese consideratiën naerder aen haer principalen te refereren, sodat daeromme deese zaecke uytgestelt is tot naerder rapport ende last.

78. De heeren van Zelandt versoeckende dat uytinghe ende affcompste soude mogen werden gemaeckt van ’t vergeeven van de president- ende griffiersampten in den Hoogen Raede, off bij ’t scheyden van de vergaderinge datte heeren Committeerde Raden daertoe souden mogen werden gelast, is dezelve saeke in deliberatie gebracht ende bij de heeren van Leyden verhaelt datte zelve heeren van Zelandt in den provintialen Raedt al te advantageuse conditiën hadden bedongen, van drie raeden gegageert tot laste van Hollandt, die zelffs kennisse neemen nyet alleen van zaecken van de justitie, maer oock van de finantiën ende domeynen ende van de politye van deese provintie, daer onse raeden de minsten kennisse van de haeren nyet en becomen ende dat daerom geen reeden was om alhier so breede te ghaen ende dewijl haer principalen totte lootinge hadden verstaen, dat zij bij die presentatie persisteerden en vorder nyet conden gebracht worden, oock nyet connende verstaen dat eenige overstemminge in deesen soude connen werden gedaen. D’andere leeden meede eenigermaeten terugghe treedende ende verstaende dat men bij de presentatie van lootinghe behoorde te persisteren ende vorder nyet, verclaerde den pensionaris Cats eyntelijcken in deesen geen conclusie te connen formeren omdatte leeden beghonnen te resiliëren ende is daerom blijven steecken.

79. De zaecke ende versoeck van de solliciteurs om volgens de resolutie van den 4^en augusty betaelinge te hebben effter voorgedraegen ende bij de heeren Committeerde Raden geürgeert werdende, moveerden de heeren van Rotterdam, Hoorn, Enckhuysen en wij daertegens het grieff van de Admiraliteyten ende de schulden van dezelve ende dat die meede bij ordre behoorden te worden betaelt, neffens deese solliciteurs. Is nae verscheyden disputen eyntelijck geconcludeert dat deese solliciteurs volgens de resolutie van den 4^en augusty sullen werden betaelt, mits dat oock de ingeseetenen van de andere steeden die opten Admiraliteyten yet hebben te pretenderen opten zelven voet naderhandt sullen werden getracteert ende datte zelve difficijle leeden binnen 14 daeghen haeren naerderen last sullen inschrijven off gehouden werden voor consenterende.

80. Die van Leyden effter gesommeert zijnde om simpelijck in de verpondinge van ’t jaer 1637 beneffens andere leeden te consenteren, persisteerden bij haer voorgaende verclaeringe sonder daervan te connen veranderen, sodat dezelve nochmael versocht zijn hiertoe naerder debvoiren aen haer principalen te doen alsso de noot geen langer disputen lijden can.

81. Op ’t point van eenen 100^en penning te consenteren verclaerden veele leeden tot eenen 200^en penning te connen verstaen; Haerlem, Amsterdam, Alckmaer seyden haer hierop nyet te connen openen voor ende alleer de lasten vermindert ende de 50 compagniën souden mogen weesen affgeschafft, sodat daerom geen conclusie inne ghenomen heeft connen werden.

82. Zijn oock geleesen verscheyden particuliere versoecken van graeff Hendrick gouverneur van Vrieslandt ende den graeff van Sollems, beyde met haer compagniën op ’t comptoir van Dordrecht geaffecteert, oock van compagniën ruyteren onder graeff Willem op Mirop gerepartieert, alsmeede van de wagenaers van ’t jaer 1635 ende van de capiteynen, matroosen ter zee gedient hebbende ende van verscheyden vrouwen ende weduwen aen de Admiraliteyten geleevert hebbende, alle claegende over haer groote t’affterheyt aen het landt ende extreme necessiteyt ende versoeckende ordre tot betalinge alsso haer zaecken andersints nyet connen ghaende houden; worde verstaen in deesen nyet getreeden te connen werden sonder alvooren nyeuwe middelen geconsenteert te zijn.

83. Die van Rotterdam verclaerden in geen nyeuwe middelen te connen consententeren so langhe haer Admiraliteyten ende ingeseetenen aen dezelve geleevert hebbende nyet betaelt souden sijn. Seggen dat haer noch voor haer quote in de subsidiën van deese provintie competeert over de 325.000 £ ende van alle de provintiën noch daerenboven wel twee millioenen daerinne Hollandts quote noch 1.100.000 £ inne bedraeght, welcke betalinge vastgestelt soude moeten worden so de resolutie voor de solliciteurs in den haeren soude werden geamplecteert, daervan zij de vergaderinge mits deesen waeren preadverterende; dan is de saecke gelaeten bij de resolutie.

84. Gehoort het advijs van de heeren raden ter Admiraliteyt tot Amsterdam verclaerende dat sij nyet en conden oordelen dattet generaelschap van de convoien op eenen Hendrick Sticke, swaeger van de ontfanger van de convoien aldaer te weeten van Hoeffijser, bij de Staten-Generael geconfereert met malcanderen compatibel is, deurdien nyet apparent is datte schoonsoon soude trachten zijns schoonvaeders faulten ende misusen te rechercheren ende te affterhaelen ende dat zij daerom meenden dat ter Generaliteyt deesen misslagh behoort te werden gerepareert, deurdien meede mettet renvoieren van dezelven in Zeelandt de saecke nyet te helpen is. Is nae deliberatie daermeede geconformeert ende verstaen dat tot dien eynde debvoiren ter Generaliteyt sullen worden gedaen ende dat hierentussen ordre zal werden gestelt om zijn tractament inne te houden.

85. Gehoort het advijs van de heeren Committeerde Raden op ’t versoeck van de deurwaerders van ’t comptoir van Leyden ende Rijnlandt, is nae deliberatie goedgevonden datte zelve van het getal van 24 sullen versterven op vijfftien toe ende dan daerbij blijven, alles in conformité van ’t zelve advijs.

86. Op ’t versoeck van de bewinthebberen van de Westindische Compagnie zijn tot commissarisen over de revisie d’zelve tegens den pachter van de azijnen toegestaen gecommitteert den pensionaris van Dordrecht, Delfft, Leyden ende Rotterdam ende Alckmaer.

87. Is geleesen zeecker lange deductie van Willem Usselingh spreeckende van ’t oprechten van een Austraelse compagnie bij Sweeden ende ons ende dezelve te conjungeren mette Westindische Compagnie, daeruyt hij groote vordelen propheteerde ende versocht daeromme ernstichlijcken dat die zaecke met ijver mocht werden behartigt. Dan bij de heeren van Amsterdam ende eenige andere daeruyt copye versocht werdende, is ’tzelve de leeden toegestaen ende de zaecke hierentusschen in bedencken gehouden.

88. De heeren van Amsterdam verclaerende gelast te zijn belanghende de resolutie genomen tegens de stouticheden van de papisten haer te connen conformeren mette andere leeden, is in deliberatie geleydt off dezelve dienvolgens nyet de steeden aengeschreeven ende toegesonden zal worden omme eenparich allomme gepractiseert te worden, verclaerden de Edelen daerop noch eenige consideratiën te hebben ende dat zij dienthalven met malcanderen naerder mosten spreeecken. De andere leeden meenende dat men mette zaecke voort behoort te ghaen, dewijl de Edelen voor deesen daerinne geconsenteert hebben, is effenwel goedgevonden de zaecke uyt te stellen tot mergen teneynde de heeren Edelen haer daertegens naerder souden mogen verclaeren.

89. Bij occasie van ’t 9^e point van ’t vercoopen van gorsen ende slijcken bij den heere Catz geallegeert werdende dat mettet veroveren van Breda de gorssen van der Dussen zeer considerabel geworden waeren, dat men die nu bequaemelijck soude connen bedijcken sonder vreese van den viant ende bij vercoopinge eenige hondertduysenden daeruyt voor ’t landt connen consequeren ende daeromme in omvraege gebracht zijnde watte leeden dienthalven moghten goedvinden. Is verstaen daerop nochmael eens te hooren ’t advijs van de heeren van de Reeckeninge om met volcomen circumspectie ende nyet al te precipitant daerinne te ghaen.

90. Die van Leyden effter gesommeert zijnde om simpelijck in ’t redres van de verpondinge voor ’t jaer 1637 te consenteren als andere leeden meest alle waeren doende, Delfft ende Schoonhoven wel eenige consideratiën noch daertegens hebbende daervan men effenwel ten besten hoopt, verclaerden haer last iterativelijck geoopent te hebben ende haer nyet verder te connen elargeren. Waerop de zaecke geresumeert zijnde sloegen de Edelen voor dat men aen Zijn Hoogheyt soude mogen stellen hoeveel Leyden van de verpondinge souden mogen innehouden. Dan de andere leeden ’tzelve nyet connende goedvinden, is eyntelijck geresolveert datte zelve sullen werden besonden ende zijn daertoe gecommitteert een van de heeren van Dordrecht, Amsterdam ende Alckmaer.

91. Den president Cromhout versoeckende datte heeren Staten aen zijn overleeden huysvrouwe de laetste eere wilden aendoen ende het lijck helpen assisteren, is ’tzelve geaccordeert in dier voegen dat de leeden derwaert sullen ghaen ende effenwel alhier de vergaderinge ende de besognes sullen waerneemen soo haest de begraeffenisse zal zijn voltrocken.

92. Den heer van Mathenes refererende dat zij mette heeren van Zelant op stuck van ’t last- ende veylgelt so nae als mogelijck hadden gebesogneert, maer dat alsnoch nyet wel eens hadden connen worden, maer datte gedeputeerden van Zelandt aangenomen hadden van eenige pointen naerder te communiceren met haer principalen ende tegens de naeste bijeencompste van deese provintie alsdan haer naerder last daerop in te brenghen ende dat sij daerom van sints waren om datelijck te vertrecken. Is nae deliberatie ’tzelve voor goedt aengenomen ende verstaen dat van den tijdt van de weedercompste van de vergaderinge dezelve heeren tijdelijcken sullen worden geadverteert ende voorts op haer affscheyt vereert met een ame Rijnsche wijn.

93. Is geleesen een missive van den Admiraliteyt van Zelandt van den 14^en decembris te kennen geevende datt van de gevangenen te water alreede verscheyden gestorven sijn ende noch daeglijcx sterven, so dattet getal merckelijcken vermindert ende daerom wel noodigh weesen soude dat men een generale wisselinge sochte te procureren bij den viant terwijl noch een redelijck getal is om den viant te beeter te beweegen. Offte soo sulcx om consideratiën van den Staet nyet raedsaem gevonden wordt dat men tenmintsten haer authoriseren souden om particulierlijck daerinne te mogen ghaen. Is verstaen bij de resolutie te persisteren dat een generale wisselinge is ’t doenlijcken magh werden geprocureert.

94. Is geleesen ’t advijs van de raeden ter Admiraliteyt in Zelandt ende in de Mase op ’t menageren van de lasten van de binnenstromen ende het affschaffen van eenige binnenpleyten ende oorloghsjachten die men om de conqueste van Breda nu nyet van doen heefft, daerbij verclaert wierde dat 420 £ daeghs soude werden geproffiteert; zijn meede gemoveert de consideratiën van Zijn Hoogheyt op dit subject, spreeckende van ’t maecken van eenige redoulten ende retrenchementen van de riviere de Mase ende voornamelijcken dat om tot deese menage ende ordre te comen alvoren een somme van 163.910 £ soude moeten werden gefurneert sonder welcke penningen de affdanckinge nyet soude connen geschieden. Waerop gedelibereert zijnde worde bij alle leeden ’t ghedaene werck geapprobeert met dien verstande effenwel dat belanghende de redoulten ende retrenchementen van nyeus te maecken de naerder consideratiën van de leeden sullen werden affgewacht ende dat voorts door eenige gedeputeerden mette aff te dancken capiteynen sullen handelen hoe verre dezelve tevreede sullen connen werden gestelt ende daervan naederhandt rapport doen.

95. Den resident van Sweeden iterative instantiën doende om te hebben furnissement van 150.000 £ in voldoeninge van 3 maenden subsidie hunluyden voor deesen geconsenteert, alsso de andere provintiën so hij meent met haer penningen souden gereedt zijn ende daerbij meede versoeckende de novo continuatie van ’t zelve subsidie voor noch 3 maenden in reguard dat Vranckrijck haer een millioen heefft geaccordeert, sonder welcke sij de wapenen nyet langer in handen houden, jae nootsaeckelijcken metten keyser sullen moeten accorderen ende alsso al die maght ons op ’t lijff laeten sacken. Is nae deliberatie ’t furnissement van de 150.000 £ t’enemael reedelijck gevonden als voor deesen geconsenteert ende verstaen als de andere provintiën gereedt sijn datte heeren Committeerde Raden alsdan meede ordre sullen hebben te beraemen datte quote van Hollandt werde gefurneert. Dan belanghende de nyeuwe continuatie van ’t subsidie verscheyden leeden geen last hebbende, is de saecke in bedencken gehouden.

96. Den heer van Oosterwijck geperst werdende om zijn reyse op Vranckrijck te accelereren, verclaerde alsnoch daertoe gereedt te sijn, mits alvoren van zijn affterstallige 32.000 £ tractament betaelt werdende ende voorts hem een comptoir geassigneert daer hij zijn tractament bij wissel op zal connen trecken; dan de comptoiren allenthalven geaccableert zijn, is voorgedraegen off men denzelven nyet en soude mogen assigneren op ’t Fransse subsidie, ’twelck bij veele leeden ongeraeden gevonden wierde, omdatten coningh ’tzelve subsidie precijse tottet onderhout van de soldaten wil betaelt ende nergens anders gediverteert hebben. Dan om met fondament te ghaen is goedgevonden de heeren Committeerde Raeden te versoecken om te dienen van advijs uyt wat penningen den heer ambassadeur Joachimi ende den ambassadeur Vosbergen in Vranckrijck werden betaelt om alsdan op deesen meede naerder gelet te worden.

97. De wagenaers anno 1635 alsmeede de schippers in ’t voorjaer gearresteert ende ’t landt gedient hebbende beneffens de ruyters van Sijn Genade graeff Willem van Vrieslandt met importuniteyt haer betaelinge vervolgende, worde verstaen nyet in getreeden te connen worden sonder consent tot vorige nyeuwe middelen.

98. Oock geresumeert weesende het 4^e point van ’t consent tot eenen 100^en penning ende dat opten voet van de oude quoyeren tenmintsten een 200^en penning bij de steeden soude moghen werden geanticipeert ende Committeerde Raden in handen gestelt ende dat uytte geredresseerde quoyeren de leeden haer zelffs weeder souden mogen contenteren om alsso tijdt te winnen, worde bij alle leeden dit point alsmeede de anticipatie bij verre de meeste geëxcuseert, doch in plaetse vandien meenden meest alle dat eenen 200^en penning nyet soude connen geweygert werden, hoewel Goude ’tzelve expresselijck excuseerde ende op loopende middelen aendrongh ende andere meede de inninge van de restanten ende het redresseren van de quoyeren alvooren wilden vastgestelt hebben, sodat alsnoch geen conclusie inne genomen heefft connen worden.

99. Uytte petitie van ’t jaer 1637 in omvraeghe gebracht zijnde omme te consenteren in ’t point van de logijsgelden voor ’t jaer 1637 ter somme van 600.000 £ toe, worde verhaelt dat anno 1636 maer een somme van 200.000 £ volgens ’t advijs van Committeerde Raden daertoe was geconsenteert ende dewijl zeedert een goedt getal volcks van de Staet affgeweesen was, dat men alsnu met minder summa behoorde te connen volstaen ende zijn dienvolgens de heeren Committeerde Raden gelast het consent daernae te proportionneren ende teffens meede haer advijs in te brenghen opte petitie van ’t jaer 1638 om daerop meede geresolveert te moghen werden.

100. Is geleesen een missive van de heeren Staten-Generael van de 21^en december versoeckende, dewijl men bevindt datte verpachtinge van de middelen vordel doet, dat oock alhier mette andere provintiën magh werden goedgevonden de convoien ende licenten in ’t geheel te verpachten gelijck men siet dat oock andere coningen ende princen ghewoon sijn te doen, opdat also mochten comen te cesseren de miseer, frauden ende jaloesiën ter cause van deese tusschen de provintiën gereesen. Waerop gedelibereert zijnde worde verstaen datte leeden uyt dit versoeck copye gegheeven ende de saecke zelffs in de naeste pointen van beschrijvinge zal worden gebracht.

101. Adriaen Schiltman schout tot Leckerkerck, commandeur van huysluyden van Zuydhollandt om Breda gearbeydt hebbende, versocht ordre hoe hij mette zelve soude mogen liquideren ende tegens wat somme; waerop gehoort het advijs van Committeerde Raden dat hij soude mogen geauthoriseert werden om mette zelve te liquideren tegens een gulden daeghs ende alsdan de liquidatiën aen haer schrifftelijck over te brenghen, is nae deliberatie daermeede geconformeert.

102. De heeren Committeerde Raden adviserende op ’t versoeck van den heer van Oosterwijck ordinaris ambassadeur gedesigneert nae Vranckrijck, verclaeren geen ander expediënt te vinden dan dat men denzelven soude moghen authoriseren zijn wisselen te trecken op ’t comptoir van Amsterdam omme aldaer offte uytte ordinair off extraordinair consenten betaelt te werden, ende daerop gehoort de consideratiën van de heeren van Amsterdam, die haer met deesen voorslagh van de heeren Committeerde Raden conden conformeren, hebben de andere leeden meede ’tzelve goedtgevonden ende dienvolgens verstaen datten zelven heer ambassadeur zijn wisselen van zijn tractament zal mogen trecken op ’t comptoir van den ontfanger Reael tot Amsterdam.

103. De heeren Committeerde Raden binnenstaende verclaeren datte vergaderinge nyet scheyden can sonder haer een maent soltz in handen te laeten, so voor de compagniën opte affectatie tecort comende bedraeghende ter maent ƒ 212.225 £, alsmeede voor de quote van Hollandt in de 50 compagniën weesende 29 compagniën bedraeghende ter maent ƒ 47.515 £, oock voor ’t regement van Charnacé bedraegende ter maent ƒ 16.137 £ ende eyntelijck voor de compagniën ruyters in plaetse van de bidets aenghenomen bedraeghende ter maent ƒ 17.916 £, ende tesaemen per maent een somme van ƒ 293.694 gulden. Hierop gedelibereert zijnde meenden de Edelen dat men deese somme soude doen negotiëren ende ’tzelve weeder doen suppleren uyt volgende consenten, alsso geen ander wegh saeghen. Dan meest alle leeden geen last hebbende om tot eenige negotiatiën consent te draeghen, hoewel den noot siende, is verstaen ende geconcludeert datter dit gelt weesen moet ende datte leeden daerom binnen corte daeghen haer consent sullen inschrijven.

104. De heeren commissarisen tot Leyden geweest zijnde rapporteren alle debvoiren aldaer aengewent te hebben om dezelve tot absoluyt consent in ’t redres van de verpondinge van ’t jaer 1637 te beweeghen, doch geen ander antwoordt te hebben connen becomen alsdat zij haer gedeputeerden dienthalven naerder souden lasten; welcken volgens de gedeputeerden tot openinghe van dien last gesommeert zijnde, verclaerden beneffens andere leeden haer te connen conformeren in ’t consent voornoemt, mits dat tot seggen ende discretie van Zijn Hoogheyt off de heeren Committeerde Raden soude werden gelaeten hoeveel sij voor haere grieven op dit jaer over huysen ende landen sullen moghen innehouden. Hierop gedelibereert zijnde vonden de Edelen goedt de heeren commissarisen voor haere moeyten te bedancken ende den voorslagh te amplecteren tot seggen van Zijn Hoogheyt ende eenige bij hem te assumeren, ende voorts dat in beschrijvinge soude werden gebracht dat op het insteecken van nyeuwe landen eenen pacht moght werden gestelt, datte heeren van Leyden meede zeer recommandeerden. De heeren van Dordrecht rejecteerden den voorslagh, sustinerende dat Leyden absoluyt behoorde te consenteren off datte zaecke soude weesen van een quaedt gevolgh ende ondraeghelijck. De meeste leeden waeren van dezelve opinie hoewel eenige den voorslagh amplecteerden, sodat eyntelijck geconcludeert is datte heeren commissarisen voor haer moeyten werden bedanckt ende dat voorts tot discretie van Zijn Hoogheyt ende eenige bij hem te assumeren sal worden gestelt off ende hoeveel de heeren van Leyden ende andere van haere verpondinge sullen mogen innehouden, waernae zij haer sullen hebben te reguleren. Werdende mitsdien het consent van de verpondinge voor ’t jaer 1637 gehouden voor gearresteert.

105. Den commissaris Spieringh iterative instantiën doende teneynde de continuatie van ’t subsidie van 50.000 £ ter maent aen die van Sweeden voor ’t scheyden moght werden gearresteert, alsso sonder sulcx de Sweeden die goede conditiën aengeboden werden lichtelijcken souden comen te handelen als sij souden bemerken dat men hier slabackt ende haer de handt nyet langer bieden can. Is daerop omvraege gedaen, maer ’t meerendeel van de leeden gheen last hebbende, is de zaecke uytgestelt ad proximam ende datte leeden hierentusschen dit versoeck met haer principalen sullen communiceren ende naerder op gelast comen.

106. Meede bij de heeren Committeerde Raeden geürgeert zijnde wat contentement zij aen de wagenaers van ’t jaer 1635 ende aen de schippers van ’t jaer 1637 souden connen doen ende wat ghelt daertoe aen te wijsen, is nae deliberatie verstaen dat ter discretie van de heeren Committeerde Raden wert gestelt om dezelve uyttet haertsteedegelt soveel moghelijck zal zijn eenigh contentement te doen.

107. Eyntelijcken meede geresumeert weesende het 4^e point van den 100^en penning ende omme tenmintsten nae advenant den 200^en penning ende volgens de oude quoyeren een notabile anticipatie gedaen te worden, persisteerden de heeren leeden bij haer voorgaende last, meest alle behalvens Goude in den 200^en penning consenterende, doch geen last hebbende totte anticipatie Goude tot geen 200^en penning connende verstaen so lange geen loopende middelen ingewillicht souden sijn. Soodat nae iterative omvraeghe eyntelijck geconcludeert is datten 200^en penning gehouden wordt voor geconcludeert, mits datte restanten geïnnet ende de quoyeren sullen werden geredresseert, werdende de heeren van der Gouden versocht met alle debvoiren haer principalen tot consent te beweegen ende ’tzelve binnen 8 daegen in te schrijven, daertoe dezelve met brieven van Zijn Hoogheyt sullen werden gesecondeert ende in cas van quaedt succes datte heeren Committeerde Raden geauthoriseert werden om dezelve bij besendinge uytten haren opten naeme van de vergaderinge daertoe te disponeren.

108. De heeren Edelen openende haer naerder consideratiën op ’t 18^e point van beschrijvinge spreeckende van ’t weeren van de enorme stoutichheeden der papisten ende de resolutie bij deese vergaderinge daerop gevolght, welcke in substantie nyet en varieerden van de intentie van de andere leeden, is daermeede geconformeert ende dienvolgens verstaen datte leeden toegesonden zal worden teneynde allomme eenparich magh werden geëffectueert. Ende is hiermeede de vergaderinge gedimitteert ende gescheyden.

Finis